Inganda za plastiki zisesenguye byimbitse: Sisitemu ya politiki, inzira yiterambere, amahirwe nibibazo, ibigo bikomeye

Plastike bivuga uburemere buke bwa molekuline yuburemere nkibintu byingenzi, wongeyeho inyongeramusaruro ikwiye, ibikoresho bya pulasitiki bitunganijwe. Mubuzima bwa buri munsi, igicucu cya plastiki gishobora kugaragara ahantu hose, nkibito nkibikombe bya pulasitike, udusanduku twa plastike twa plastike, ibikarabiro bya pulasitike, intebe za pulasitike hamwe n’intebe, ndetse nini nk'imodoka, televiziyo, firigo, imashini imesa ndetse n'indege hamwe n'ibyogajuru, plastiki ntaho itandukaniye.

Nk’uko Ishyirahamwe ry’ibihugu by’Uburayi ribyara plastiki ribitangaza, umusaruro wa pulasitiki ku isi mu 2020, 2021 na 2022 uzagera kuri toni miliyoni 367, toni miliyoni 391 na toni miliyoni 400. Iterambere ryiyongera kuva 2010 kugeza 2022 ni 4.01%, kandi iterambere ryikigereranyo.

Inganda za plastiki mu Bushinwa zatangiye bitinze, nyuma y’ishyirwaho rya Repubulika y’Ubushinwa zitangiye gutera imbere, ariko icyo gihe, ibicuruzwa bitandukanye byo gutunganya plastiki byari bike, aho uruganda rwari rwuzuye kandi igipimo cyari gito. Kuva mu mwaka wa 2011, ubukungu bw’Ubushinwa bwagiye buhinduka buhoro buhoro buva ku cyiciro cy’iterambere ryihuse bugera ku cyiciro cy’iterambere ry’ubuziranenge, kandi kuva icyo gihe inganda za plastiki nazo zatangiye kuzamura imiterere y’inganda kandi buhoro buhoro zerekeza ku rwego rwo hejuru. Kugeza mu mwaka wa 2015, umusaruro w’inganda zitunganya plastike mu Bushinwa wageze kuri toni miliyoni 75.61. Muri 2020, umusaruro wa pulasitike mu Bushinwa wagabanutse, ariko inyungu rusange n’ubucuruzi by’inganda biracyerekana iterambere ryiza.

Dukurikije imibare y’ishyirahamwe ry’ibihugu by’ibihugu by’i Burayi, mu 2022, umusaruro wa pulasitike w’Ubushinwa wagize hafi 32% by’umusaruro wa plastiki ku isi, kandi umaze kuba uwambere mu gukora plastike ku isi.

Mu myaka yashize, inganda za plastiki ku isi zateye imbere gahoro gahoro. Nubwo abantu bagenda barushaho gukangurira kurengera ibidukikije n’amabwiriza abuza gutangwa n’inzego zinyuranye za leta byagize uruhare runini ku nganda gakondo za plastiki ku rugero runaka, byanahatiye inganda mu nganda kwihutisha ubushakashatsi n’iterambere ndetse n’inganda zikoreshwa mu nganda za plastiki zangiza ibidukikije, zifasha kuzamura imiterere y’inganda mu gihe kirekire. Mu bihe biri imbere, ibidukikije byangiza ibidukikije byakozwe n’ibicuruzwa, kurushaho kunoza imikorere y’ibicuruzwa no gutandukanya ibicuruzwa biteganijwe ko bizaba inzira rusange y’iterambere ry’inganda za plastiki. Mu myaka yashize, inganda za plastiki ku isi zateye imbere gahoro gahoro. Nubwo abantu bagenda barushaho gukangurira kurengera ibidukikije n’amabwiriza abuza gutangwa n’inzego zinyuranye za leta byagize uruhare runini ku nganda gakondo za plastiki ku rugero runaka, byanahatiye inganda mu nganda kwihutisha ubushakashatsi n’iterambere ndetse n’inganda zikoreshwa mu nganda za plastiki zangiza ibidukikije, zifasha kuzamura imiterere y’inganda mu gihe kirekire. Mu bihe biri imbere, ibidukikije byangiza ibidukikije byakozwe n’ibicuruzwa, kurushaho kunoza imikorere y’ibicuruzwa no gutandukanya ibicuruzwa biteganijwe ko bizaba inzira rusange y’iterambere ry’inganda za plastiki.

Inganda zikora ibicuruzwa bya pulasitike buri munsi nishami ryingenzi ryinganda za plastike, zifitanye isano rya bugufi nubuzima bwa buri munsi kandi ni uruganda rukora ibikenerwa bya buri munsi. Ikoreshwa ry'ibicuruzwa bya pulasitiki bifitanye isano n'iterambere ry'ubukungu bw'akarere, kandi ikoreshwa ry'ibihugu byateye imbere nka Amerika n'Uburayi ni byinshi. Bitewe ningaruka zubuzima hamwe nibitekerezo byo kurya, ibiryo n'ibinyobwa muri Reta zunzubumwe zamerika ni ibiryo byihuse, kandi ibikoresho byo kumeza nabyo birashobora gukoreshwa cyane, bityo buri mwaka gukoresha ibicuruzwa bya pulasitiki bya buri munsi ni binini. Mu myaka yashize, hamwe n’iterambere ryihuse ry’ubukungu bw’ibihugu bikiri mu nzira y'amajyambere nk'Ubushinwa ndetse no mu majyepfo y'uburasirazuba bwa Aziya, umuvuduko w'ubuzima bw'abantu wihuse, kandi guhindura imyumvire yo gukoresha ibicuruzwa, umwanya wo kwiyongera ku bicuruzwa bya pulasitiki bya buri munsi bizagenda byiyongera.

Kuva mu mwaka wa 2010 kugeza mu wa 2022, umusaruro w’ibicuruzwa bya pulasitiki bya buri munsi mu Bushinwa byakomeje kuba byiza, hamwe n’umusaruro mwinshi mu mwaka wa 2010 na 2022, ndetse n’umusaruro muke mu 2023. Politiki ntarengwa ya plastike yahinduye imiterere yimbere yinganda, ikuraho ubushobozi bw’umusaruro wasubiye inyuma, kandi inarushaho guteza imbere inganda, ibyo bikaba bifasha mu bushakashatsi no guteza imbere ibicuruzwa bya pulasitiki byangiza ibinyabuzima n’inganda nini, kandi byoroha no kugenzura igihugu kimwe.

Hamwe n’iterambere rusange ry’imibereho y’abaturage, ibisabwa bizashyirwa ahagaragara ku bicuruzwa bya pulasitiki bya buri munsi, birimo imikorere, umutekano no kurengera ibidukikije. Mu myaka yashize, umuvuduko wubuzima bwabatuye Ubushinwa wihuse kandi urwego rwiterambere, ibiryo byihuse, icyayi nizindi nganda byaragutse vuba, kandi n’ibikenerwa mu bikoresho bya pulasitiki n’ibindi bicuruzwa bya pulasitiki bya buri munsi nabyo biriyongera. Byongeye kandi, resitora nini, amaduka yicyayi, nibindi bisabwa cyane kubikoresho byo kumeza, kandi nababikora binini gusa nibo bashobora kuzuza ibyo basabwa. Mu bihe biri imbere, umutungo mu nganda uzarushaho guhuzwa, kandi kwibanda ku nganda bizarushaho kunozwa. Ku rundi ruhande, hamwe na politiki y’igihugu "Umukandara umwe, Umuhanda umwe" yo gufungura amasoko agaragara nko mu majyepfo y’amajyepfo ya Aziya, umusaruro w’ibicuruzwa bya pulasitiki bya buri munsi mu Bushinwa bizana iterambere rishya, kandi n’ibyoherezwa mu mahanga nabyo biziyongera.